Burgerjournalistiek

Een kleine week draaien we nu met ons eigen Volkskrant-weblogsysteem (zie ook het Betoog, 17 september). Sinds zaterdag zijn er zo’n vijfhonderd webdagboeken begonnen, waarin in totaal een kleine zestienhonderd bijdragen zijn gezet.
De toeloop heeft ons verrast – we wisten niet precies waarmee we rekening moesten houden –, maar dat we in zo’n behoefte bij onze lezers en sitebezoekers zouden voorzien, hadden we niet gedacht. Veel bloggers beginnen vol goede voornemens aan een eigenweblog, maar houden het na drie postings voor gezien. Een basisvereiste voor een succesvol weblog is een zekere discipline om regelmatig te publiceren. Wat weer de vraag oproept waarom we eigenlijk bloggen.
Volkskrant-blogger Jeroen Mirck weet het antwoord wel: ‘Een blog kan ook een heerlijke borreltafel zijn. Zo las ik hier al woedende schotschriften tegen allochtonen, Balkenende en VVD’ers. Tegelijkertijd tref ik heerlijk genuanceerde bespiegelingen aan, soms zelfs neigend naar poëzie.’ Een blogger, die schrijft onder het alias ‘Tijdrover’, reageert: ‘Het klinkt raar allicht maar ik blog om erachter te komen wat ik eigenlijk vind van dingen.’
Hoe dan ook, het initiatief van deze krant is positief ontvangen op internet. Henk Blanken, oud-redacteur van de Volkskrant en nu adjunct-hoofdredacteur van het Dagblad van het Noorden, spreekt over een ‘heel slimme zet’. Marketeer Marco Derksen recenseert: ‘Mijn eerste indruk is positief: ziet er goed verzorgd uit.’ En Maarten Schenk spreekt op ‘Blogologie’ van een ‘mooi initiatief’.
Maar er is ook kritiek, en er zijn onduidelijkheden. We hebben ons al gedwongen gezien, onder druk van de deelnemende bloggers, om de gebruiksvoorwaarden enigszins te wijzigen.
We hopen daarmee aan te tonen dat we niet in een vacuüm willen opereren. We volgen nauwgezet wat er gebeurt en proberen snel met antwoorden te komen op vragen van de bloggers. En als we menen dat er nieuws wordt gepresenteerd, spelen we dat meteen door aan de desbetreffende specialist op de redactie.
Het is nog lang niet voor iedereen duidelijk wat we precies beogen met de weblogs. Het is heel simpel: de Volkskrant wil met dit initiatief de band tussen lezers/sitebezoekers en redactie aanhalen. We denken dat het weblog een ideaal middel daarvoor is. Het is een arena waar Volkskrant-redacteuren en lezers elkaar ontmoeten en met elkaar in discussie treden.
De hoofdredacteur begint heel binnenkort. Het dagelijkse commentaar van de krant wordt erop gepubliceerd. De ombudsman heeft een plek. Wekelijks nodigt de redactie een prominente Nederlander uit in het weeklog om een dagboek bij te houden. Deze week leidde dat tot nieuws, toen minister Brinkhorst van Economische Zaken op zijn Volkskrant-blog aankondigde dat hij Europees Commissaris Kroes gelijk gaf in haar maatregelen tegen de Nederlandse woningcorporaties. Brinkhorst: ‘Zij sprak bepaald niet voor haar beurt. De felle reacties in Nederland op haar brief bewijzen eens te meer de in ons land heersende euroscepsis en het navelstaren.’
Ook de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) is inmiddels wakker. Er blogt een zekere JP Balkenende mee, die met het portret van de premier op de voorpagina van zijn weblog prijkt.
Gisteren kwam er een telefoontje van de RVD: wat we hieraan dachten te gaan doen. Voorlopig nog niets, luidde ons antwoord. De bloggers zijn aan de macht. Pas als ze de wet (en de gebruiksvoorwaarden) met voeten treden, grijpen we in.
Het nieuws hoeft niet alleen maar van onze kant te komen; het kan voortaan meer tweerichtingsverkeer zijn. Wat we gaan doen met al die bijdragen, luidt een frequente vraag. In eerste instantie wordt deze rubriek ermee gevuld. Dit is de eerste aflevering van een wekelijkse column over het Volkskrant-blog. We proberen er de aardigste, hoogst gewaardeerde, meest gelezen bijdragen uit te filteren. Maar dit wordt geen potpourri van schrijfsels; eerder een signalement van online-trends zoals die via ons podium naar voren komen.
Wat we er verder mee gaan doen, hangt sterk af van de ontwikkeling van het Volkskrant-blog. We weten nog niet zeker of dit experiment slaagt. Maar we vinden het wel belangrijk in ieder geval een proef te doen met deze vorm van burgerjournalistiek. Als het erg succesvol is, zullen we er meer aandacht aan besteden in de papieren krant. Wie weet komt er zelfs een aparte uitgave. Daarin zouden we niet uniek zijn: in Amerika en in Duitsland worden de beste weblogs op dat ouderwetse medium, papier, gedrukt en verspreid.
En een andere vraag: is dit niet een gemakkelijke manier voor de Volkskrant snel geld te verdienen? Laten we wel wezen: deze krant is geen filantropische instelling en inderdaad hebben we een commercieel belang bij het welslagen van dit systeem. Zover is het echter nog lang niet: tot nog toe heeft het ons alleen maar geld gekost (vooral in arbeidsuren).
Maar als het systeem succesvol wordt – en dat is vooral een kwestie van bezoekers en advertentie-inkomsten –, dan is het heel wel mogelijk dat we de inkomsten gaan delen met de auteurs. Of dat gaat gebeuren, is nog geen uitgemaakte zaak, laat staan hoe dat dan precies zou moeten; maar de redactie vindt het niet meer dan redelijk dat auteurs die veel en kwalitatief goede bijdragen afleveren, ook een deel van de opbrengst ontvangen.

Dit is de eerste aflevering van een rubriek die voortaan elke vrijdag verschijnt.